آبسه دندان؛ دشمن پنهان در دهان

چه عواملی باعث ایجاد آبسه دندان می شوند؟

عوامل متعددی می‌توانند باعث ایجاد آبسه دندان شوند، از جمله:

• پوسیدگی دندان: شایع ترین علت آبسه دندان است. زمانی که پلاک و جرم دندانی روی دندان ها جمع می شوند، باکتری ها می توانند در این مواد اسیدی شده لانه گزینی کنند و باعث ایجاد حفره (سوراخ) در دندان شوند. اگر این حفره ها به موقع درمان نشوند، عفونت می تواند به داخل دندان نفوذ کند و به عصب دندان (پالپ) برسد و باعث آبسه پری اپیکال شود.
• بیماری لثه: عفونت لثه (بیماری پریودنتال) نیز می تواند به آبسه دندان منجر شود. بیماری لثه باعث التهاب و خونریزی لثه ها می شود و در صورت عدم درمان می تواند به ساختارهای حمایتی اطراف دندان حمله کند و منجر به ایجاد کیسه های چرکی (جیب های پریودنتال) بین دندان و لثه شود. این کیسه های چرکی محیط مناسبی برای رشد باکتری ها فراهم می کنند و می توانند منجر به ایجاد آبسه پریودنتال شوند.
• مرگ عصب دندان: اگر عصب دندان (پالپ) به دلایلی مانند ضربه به دندان یا درمان های دندانپزشکی ناموفق بمیرد، ممکن است باکتری ها به داخل دندان نفوذ کنند و باعث ایجاد آبسه پری اپیکال شوند.
• خشکی دهان: خشکی دهان (زروستومیا) می تواند خطر ایجاد آبسه دندان را افزایش دهد. زیرا بزاق به طبیعی نگهداشتن محیط دهان و جلوگیری از رشد باکتری ها کمک می کند.
• سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، بیشتر در معرض ایجاد عفونت و آبسه دندان هستند.
• مصرف برخی داروها: برخی از داروها می توانند تولید بزاق را کاهش دهند و خطر ایجاد خشکی دهان و آبسه دندان را افزایش دهند.
• عوامل دیگر: عوامل دیگر مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و سوء مصرف مواد مخدر نیز می توانند خطر ایجاد آبسه دندان را افزایش دهند.

عوارض جانبی آبسه دندان

اگر آبسه دندان به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جانبی جدی شود، از جمله:

• گسترش عفونت: عفونت می تواند از طریق ریشه دندان به استخوان فک و بافت های اطراف آن گسترش یابد و منجر به آبسه استخوان فک (استئومیلیت) شود.
• از دست دادن دندان: اگر عفونت به ریشه دندان آسیب برساند، ممکن است دندان از بین برود و نیاز به کشیدن آن باشد.
• انتشار عفونت به سایر نقاط بدن: در موارد بسیار نادر، عفونت می تواند از طریق جریان خون به سایر نقاط بدن سرایت کند و منجر به عوارض تهدید کننده زندگی مانند سپسیس (عفونت خون) شود.
• درد و ناراحتی: آبسه دندان می تواند باعث درد شدید و مداوم در دندان، لثه و صورت شود.
• مشکل در غذا خوردن و صحبت کردن: درد و تورم ناشی از آبسه می تواند غذا خوردن و صحبت کردن را دشوار کند.
• تب و لرز: عفونت می تواند باعث تب و لرز شود.
• مشکلات خواب: درد و ناراحتی ناشی از آبسه می تواند خوابیدن را دشوار کند.

درمان آبسه دندان

درمان آبسه دندان به نوع و شدت آن بستگی دارد. در بیشتر موارد، درمان شامل موارد زیر است:

1. آنتی‌بیوتیک‌ها:

• اولین قدم در درمان آبسه دندان، تجویز آنتی‌بیوتیک توسط دندانپزشک برای از بین بردن عفونت باکتریایی است.
• نوع و دوز آنتی‌بیوتیک بر اساس نوع و شدت عفونت و سابقه پزشکی بیمار انتخاب می‌شود.
• دوره درمان آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً 7 تا 10 روز است.

2. تخلیه چرک:

• پس از تجویز آنتی‌بیوتیک، دندانپزشک چرک را از محل عفونت تخلیه می‌کند.
• این کار می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود، از جمله:
  • اینسیزیون و درناژ: در این روش، دندانپزشک یک برش کوچک در لثه ایجاد می‌کند و چرک را تخلیه می‌کند.
  • درمان ریشه دندان: در این روش، عصب و بافت مرده از داخل دندان (پالپ) خارج می‌شود و کانال‌های ریشه دندان تمیز و ضدعفونی می‌شوند.
  • جراحی لثه: در برخی موارد، ممکن است برای دسترسی به محل عفونت و تخلیه چرک، نیاز به جراحی لثه باشد.

3. سایر اقدامات درمانی:

• در برخی موارد، ممکن است اقدامات درمانی دیگری نیز برای تسکین درد و التهاب و بهبودی سریعتر انجام شود، مانند:
  • مسکن‌ها: مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد
  • دهانشویه ضدعفونی کننده: برای کمک به از بین بردن باکتری ها از دهان
  • کمپرس گرم یا سرد: برای کاهش درد و التهاب

1. مراقبت‌های بعد از درمان:

• پس از درمان آبسه دندان، رعایت بهداشت دهان و دندان به طور مرتب و منظم معاینات دندانپزشکی برای جلوگیری از عود عفونت بسیار مهم است.
• دندانپزشک ممکن است دستورالعمل‌های خاصی برای مراقبت‌های بعد از درمان ارائه دهد، مانند:
  • شستشوی دهان با آب نمک گرم
  • اجتناب از غذاهای سفت و تند
  • استفاده از مسکن‌های بدون نسخه برای تسکین درد

در برخی موارد، ممکن است لازم باشد دندان کشیده شود. این امر معمولاً در صورتی اتفاق می‌افتد که عفونت شدید باشد یا به ریشه دندان آسیب جدی وارد شده باشد. پیشگیری از آبسه دندان با رعایت بهداشت دهان و دندان به طور مرتب، معاینات منظم دندانپزشکی و درمان سریع پوسیدگی دندان امکان پذیر است.